Vâng lệnh cha, chủ tớ rời cố hương

Anh em họ đối mặt nhìn không biết

Nguyên tại huyện Tiêu Sơn vừa xảy ra vụ án thây ma không đầu ở Lương Quan Đồn ngoài cửa Tây. Có một người bán thịt tên là Lưu Hỷ, trong nhà chỉ có hai vợ chồng sống qua ngày. Lưu Hỷ bán thịt ở một xóm tại cửa Đông. Hôm đó nhằm ngày rằm tháng bảy, khoảng xế chiều, Lưu Hỷ ra xóm ngoài cửa Đông thâu tiền, đi qua cổng nha môn huyện Tiêu Sơn, gặp quan nhơn của huyện là Lưu Tam. Anh này là người hay nói đùa nên có ngoại hiệu là Tiếu thoại Lưu Tam. Lưu Tam mới hỏi Lưu Hỷ đi đâu, Lưu Hỷ đáp:

- Tôi ra các thôn xóm ngoài cửa Đông thu tiền.

Lưu Tam hỏi:

- Trời tối rồi đó, bộ tối nay anh không về nhà sao?

- Tôi ở lại thôn xóm ngoài cửa Đông, ngày mai tôi mới về.

Lưu Tam là người ưa nói đùa, bèn nói:

- Lưu Hỷ nè, tối nay anh không về, tôi tới nhà ngủ với vợ anh đó nghe!

- Anh dám đi không? Lại đó vợ tôi nó chửi mắng cho anh mang xấu!

- Nó dám chửi tôi à? Tôi làm thịt nó.

Nói xong Lưu Hỷ đi tiếp. Hôm sau Lưu Hỷ trở về nhà, vợ hắn bị giết mà cái đầu bị mất tiêu. Lưu Hỷ bèn lên huyện Tiêu Sơn kêu oan, tố cáo Lưu Tam nhân gian díu với vợ Lưu Hỷ không được bèn giết đi. Quan huyện họ Trương tên Giáp Tam rất thanh liêm, là người xuất thân từ lưỡng bảng, lập tức thăng đường, đem Lưu Tam ra và hỏi Lưu Hỷ. Lưu Hỷ bèn đem lời của Lưu Tam đã nói hôm qua thuật lại, hôm nay trở về quả nhiên vợ mình bị giết. Quan huyện hỏi:

- Này Lưu Tam, tại sao lại giết vợ Lưu Hỷ thế?

Lưu Tam sợ mất vía, liền thưa:

- Bẩm lão gia! Lời hôm qua là lời chơi với Lưu Hỷ. Vợ của Lưu Hỷ bị ai giết, hạ dịch thật không biết. Hôm qua hạ dịch trực tại nha môn giữ gìn sai sự, suốt đêm không hề ra khỏi nha môn.

Quan huyện không tin, hỏi lại các quan nhơn, mọi người đều xác nhận là Lưu Tam suốt đêm qua ở lại nha môn không đi đâu hết. Quan huyện mới sai hai vị Ban đầu là Vương Hùng và Lý Báo, kỳ hạn ba ngày phải tìm cho ra hung thủ. Tìm được sẽ được trọng thưởng, còn tìm không được sẽ trách phạt không thạ Vương Hùng, Lý Báo lãnh mệnh mang thủ hạ đi tìm, nhưng tung tích hung thủ vẫn không tìm ra. Hết hạn, họ đến trình diện, quan huyện truyền đánh mỗi người 40 bảng. Lại cho hạn ba ngày nữa. Qúa hạn không tìm được, quan huyện lại cho đánh, hôm nay là ngày thứ 12, nếu tìm không ra lại bị đánh nữa! Vương Hùng, Lý Báo dẫn thủ hạ ra đi vừa đến rừng đại liễu thì gặp Lý Phúc đang mở bọc ra, mọi người nhìn thấy trong bọc là đầu thiếu phụ, máu tươi còn ri rỉ, bèn nói:

- May quá rồi, hôm nay không bị đánh nữa!

Nói xong áp lại trói nghiến Vương Toàn và Lý Phúc dẫn về nha môn. Về đến nha môn, Vương Hùng, Lý Báo trình ngaỵ Quan huyện lập tức thăng đường, dạy đem Vương Toàn, Lý Phúc ra xét xử. Quan huyện thoạt nhìn, đoán biết trong đó có duyên cớ chi đây! Phàm làm quan phải nghe tiếng xét rõ lý, thấy mặt nhận ra sắc. Quan huyện thấy Vương Toàn là thư sinh nhu nhược, còn Lý Phúc chỉ là một lão bộc, bèn hỏi:

- Hai người ở phía dưới kia tên họ là chi?

Vương Toàn thưa:

- Bẩm lão phụ đài ở trên, sinh viên là Vương Toàn xin kính lễ.

Lý Phúc cũng nói:

- Bẩm lão đại gia ở trên, tiểu nhơn là Lý Phúc xin dập đầu ra mắt.

Quan huyện hỏi:

- Này Vương Toàn, ngươi là người ở đâu?

- Sinh viên là người thôn Vĩnh Ninh, huyện Thiên Thai, phủ Thai Châu, vâng lịnh cha mang gia nhân là Lý Phúc đi tìm người em họ.

- Này Vương Toàn, ngươi là người huyện Thiên Thai, tại sao đến địa phương của ta giết vợ của tên bán thịt Lưu Hỷ ở Lương Quan Đồn thế?

- Bẩm lão phụ đài! Sinh viên chưa giết người bao giờ! Việc này hoàn toàn không biết.

- Người không giết người tại sao đầu người lại ở trong tay ngươi?

- Thật ra, đó là gia nhân Lý Phúc đi cầu trong đám lau lượm được. Xin lão phụ đài anh minh soi xét cho!

Quan huyện vỗ kỉnh đường một cái chát, nói:

- Ăn nói bậy bạ không! Hỏi miệng trơn mi không chịu khai hả? Bây đâu! Bày côn kẹp ra đây!

Quan huyện làm bộ ra oai như thế, các quan nhân thủ hạ dạ rân. Côn kẹp vừa mới sắp ra, bỗng nhiên trước đại đường có một trận gió xoáy, cát bay mù mịt mở mắt không ra. Trận gió qua đi, quan huyện nhìn lại thấy trên án thư có một tờ giấy, bên trên có bài thơ:

Đường thần hiển thánh pháp vô biên

Huyện quan may mắn gặp thiện duyên

Hai kẻ dưới kia nào phạm tội

Mau bắt hung thủ rõ căn nguyên.

Quan huyện xem rồi "a" lên một tiếng, ngồi trầm ngâm giây lát mới bảo thủ hạ đem Vương Toàn và Lý Phúc tạm giam lại, cho ăn uống tử tế. Quan huyện truyền lịnh bãi hầu lui vào nhà trong, về đến thư phòng, thủ hạ chuẩn bị dọn cơm chiều. Ăn cơm xong, quan huyện trở về thư phòng uống trà, dưới ngọn đèn, lòng suy tới nghĩ lui về vụ án: Vương Toàn là người đọc sách, Lý Phúc có vẻ là một lão bộc thành thật, quyết không phải là kẻ gây tội ác! Bỗng nhiên ở đại đường nổi lên một trận gió lạ, rồi không biết tờ thư ở đâu lại xuất hiện trên án. Càng nghĩ càng lấy làm lạ! Tự mình trù trừ không thôi, bất giác chống tay lên ghế mà ngủ. Vừa mới chợp mắt thì thấy từ ngoài bước vào một vị Hòa thượng kiếc, tóc dài hơn hai tấc, mặt dính đất tèm lem, tăng y rách nát, tay sắn sứt bâu, lưng thắt dây nhung, khật khà khật khưỡng, hai chân trần mang đôi dép cỏ. Quan huyện hỏi: - Ai đó?

Hòa thượng đáp: - Ta!

- Ông là ai?

Hòa thượng đáp:

Ta là Linh Ẩn Tế Điên say

Đi Bạch Thủy Hồ ngang chốn này

Lão gia muốn xử không đầu án

Phải tạ bần Tăng tiệc rượu đầy.

Quan huyện nói:

- Rượu thì có sẵn, mà ông có biết hung thủ là ai không?

Hòa thượng quay mình đi ra. Quan huyện kêu:

- Trở lại đã!

Đang nằm mộng, hét lớn tiếng vọt ra khỏi miệng, lúc đó hai gia nhân Trương Phúc, Trương Lộc đứng hầu ở bên, thấy quan huyện đương ngủ, Trương Phúc thì thầm với Trương Lộc:

- Hôm qua tôi đổ hột với tụi nó, thua hết mấy điếu. Lão gia ngủ, anh ở đây hầu nhé, tôi ra ngoài kiếm tụi nó gỡ lại.

Trương Lộc nói: - Anh có đi thì đi mau rồi về!

Trương Phúc vừa dợm bước ra, thì nghe quan huyện mớ: "Trở lại!". Quan huyện mớ là kêu Hòa thượng trở lại, nhưng Trương Phúc lại tưởng lầm là quan huyện nghe biết mình định đi đổ hột nên gọi trở lại, bèn lật đật nói:

- Dạ tiểu nhân không có đi!

Quan huyện tỉnh giấc, những việc trong mộng nhớ như in, bèn kêu Trương Lộc đem giấy viết, nghiên mực lại. Trương Lộc vâng lời đem mực giấy viết đến, quan huyện chép lại bốn câu thơ Hòa thượng nói trong mộng, rồi đọc tới đọc lui, trong lòng rất phiền muộn! Xem tới xem lui một hồi, quan huyện mệt mỏi, dựa vào án thư thiếp đi. Vừa chợp mắt, quan huyện lại thấy Hòa thượng từ ngoài đủng đa đủng đỉnh bước vào. Quan huyện lại hỏi:

- Này Hòa thượng, hồi nãy ông nói gì tôi không hiểu. Tôi xin hỏi ông: Ông có biết hung thủ sát nhân là ai không? Ông cứ bảo cho tôi biết, chắc chắn ông không mất một chầu rượu đâu!

- Lão gia muốn hỏi, thì đây ta là:

Tây Hồ Linh Ẩn,

Tế Điên nói Ngang,

Nhân đi Bạch Thủy,

Qúa bước Tiêu San,

Vương Toàn, Lý Phúc,

Mắc phải hàm oan,

Hung thủ giết người,

Hiện ở Tây quan,

Cùng với nguyên cáo,

Đồng loạt, chẳng đồng hàng,

Truy cứu Lưu Hỷ,

Phá án dễ dàng.

Hòa thượng nói xong quay đầu bỏ đi. Quan huyện nói:

- Ông nói ra tôi càng không hiểu! Ông trở lại đi!

Hòa thượng bỏ đi không thèm ngoảnh lại, quan huyện tức thì sực tỉnh. Cầm viết chép lại 12 câu thơ vừa rồi thì bên ngoài trống đổ canh hai. Quan huyện thì thầm: "Điềm mộng này thiệt lạ quá! Nghĩ mà phát sợ!"

Ngồi thơ thẩn một lúc lâu lại chợp mắt mơ mơ hồ hồ ngủ lại. Tại thấy ông Hòa thượng kiếc lúc nãy bước vào. Quan huyện hỏi:

- Này Hòa thượng, vậy chớ hung thủ giết người là ai? Ông nói cho tôi nghe đi!

Hòa thượng hơi mỉm cười, nói:

- Lão gia thiệt muốn biết hung thủ hử? Thì đây:

Dây nhung đứt lìa,

Đá lớn khó xô

Chưa mưa tới trước

Cầm dao thấy máu.

Hòa thượng nói rồi bỏ đi một nước. Quan huyện mở mắt ra, té ra một giấc mộng, kế nghe trên thành trống điểm canh bạ Quan huyện viết bốn câu thơ đó lên giấy đọc lại. Quan huyện Trương Giáp Tam vốn xuất thân từ khoa bảng, đầy bụng kinh luân, hàng hàng châu ngọc, bèn nghĩ bốn câu thơ này là kệ, nên suy đoán: "Dây nhung đứt lìa là Đoạn; đá lớn khó xô tức là Sơn (núi) ; chưa mưa tới trước, gió bao giờ cũng tới trước mưa, chắc chắn là Phong (gió) ; cầm dao thấy máu là giết. Ráp bốn chữ lại là Đoạn Sơn Phong giết". Quan huyện lại nghĩ: "Đây là âm giống mà chữ không đồng, hung thủ chắc chắn là Đoàn Sơn Phong".

Quan huyện nghĩ tới nghĩ lui một hồi lâu, đến chừng canh khuya mới đi nghỉ. Sáng hôm sau, rửa mặt uống trà xong, quan huyện truyền tráng tạo ra lịnh thăng đường và hỏi mọi người:

- Ở địa phương này có ai là Đoàn Sơn Phong không?

Có một thơ lại đứng kế bên thưa:

- Bẩm lão gia, huyện ta có một tên đồ tể mở cửa hàng thịt tên là Đoàn Sơn Phong.

Quan tri huyện nghe nói, lập tức sai Vương Hùng, Lý Báo:

- Mau đi trói Đoàn Sơn Phong dẫn về cho ta.

Vương Hùng, Lý Báo nghe lịnh, mặt xanh như tàu lá, lật đật dập đầu trình thưa:

- Bẩm lão gia thương tình! Hạ dịch không tài nào bắt nổi Đoàn Sơn Phong!

- Tại sao thế?

- Bẩm lão gia, Đoàn Sơn Phong có tài nát ghế, vỡ đá. Khối đá lớn bị hắn một chưởng nát ra như cám. Còn ghế ngồi chắc quý bậc nào, hắn ngồi lên vận kình, chiếc ghế ấy vỡ vụn ngaỵ Đoàn Sơn Phong thiệt là tài năng xuất chúng, võ nghệ cao cường! Hạ dịch không tài nào bắt nổi. Xin lão gia thương tình cho!

Quan tri huyện nghe nói, tức giận vỗ kỉnh đường một cái chát, nói:

- Người làm quan phải xét tình hội lý, người biện án phải lập thế bắt giặc. Ta phái các ngươi đi biện án thì các ngươi phải làm cách nào xong cho ta!

Vương Hùng, Lý Báo nghe nói như thế chỉ biết cúi đầu nín thinh. Chừng ngước lên thì quan huyện đã bãi hầu lui về hậu đường, đi quá bình phong rồi. Hai người bèn kéo nhau xuống Ban phòng bàn tính. Vương Hùng nói:

- Làm sao bây giờ? Đừng nói hai đứa chúng ta, mà cho dẫu 20 người cũng bắt không được Đoàn Sơn Phong nữa là!

Lý Báo bỗng nhớ ra một người, muốn bắt Đoàn Sơn Phong dễ như bỡn.